ESPRESSO, RİSTRETTO VE LUNGO ARASINDAKİ FARKLAR

Kahve endüstrisi son yıllarda belki de hiç olmadığı kadar altın çağını yaşıyor… Her geçen gün farklı bir lezzeti tattığımız, yepyeni demleme yöntemleri keşfettiğimiz gibi bunlar arasındaki farkları da daha iyi öğrenmeye başladık. Bu da farklı kahve türlerini birbirlerinden ayırma konusunda bizi daha hassas hale getirdi. Bu içeriğimizde tam da birbirleriyle sıkça karıştırılan üç farklı lezzeti inceleyeceğiz: espresso, ristretto ve lungo. Kendi özelliklerinden yola çıkarak bu üçünü birbirinden ayıran niteliklerin ne olduğunu öğrenerek kahve terimleri dağarcığınıza yeni bilgiler eklemeye hazır olun!

Espresso Nedir?

Anavatanı İtalya olan espresso, koyu ve kavrulmuş kahve çekirdekleriyle karakterize olan bir kahve türüdür. 19. yüzyıla kadar uzanan tarihiyle kahve kültürünün köklerini oluşturur. İtalya ile özdeşleştirilmesine rağmen Avrupa ve Amerika’nın da favori içecekleri arasındadır. Bunun sebebi ise son derece pratik bir kullanıma sahip olan kahve makinesinin icat edilmesidir. İlk kez 1901 yılında kahve severlerle tanışan espresso makinesi, İtalya’da Luigi Bezzera tarafından tasarlanmıştır. Kahveyi daha yoğun, aromatik ve lezzetli hale getiren bu makine, dünya genelinde kısa sürede benimsenip birçok kafe ve restoranın standart ekipmanı haline gelmiştir. 

Espresso, çoğunlukla kahve makinesinde yüksek basınçlı sıcak suyun, öğütülmüş kahve çekirdekleri üzerinden geçirilmesiyle hazırlanır. Bu işlem, kahve çekirdeklerinden daha yoğun bir aroma elde etmeyi sağlar. Küçük, ikonik bir fincanda sunulur ve son derece yoğun bir lezzete sahiptir. Espresso, genellikle sade içilir ancak köpürtülmüş süt ile hazırlanan birçok farklı kahve içeceğinde kullanılır. Ayrıca, kahve kültürünü oluşturan öğeler içinde kahve yapımının temel unsurlarından biri olarak kabul edilir.

İlginizi Çekebilir: Makinesiz Espresso Nasıl Yapılır?

Ristretto Nedir?

Ristretto İtalyancada “kısaltılmış” anlamına gelir. Burada kısaltılmış olarak ifade edilen şey aslında kahve yapımında kullanılan normal su oranının azaltılmış olduğudur. İtalyanlar için kahve demek espresso demek; dolayısıyla aslında bu bize, espresso yaparken kullanılan su miktarından daha azını anlatır. Normal bir espresso shot’ta kullanılan 30 ml suya karşılık ristretto yaparken yaklaşık 15 – 20 ml su kullanılır. Bununla birlikte espresso’dan çok daha yoğun ve zengin aromalı bir içecek elde etmeyi sağlar.

Ristretto kahvenin tarihi, 20. yüzyılın başlarına kadar uzanır. İlk olarak İtalya’da yoğun ve koyu bir espresso tadı isteyenler tarafından üretilmiştir. Daha sonra dünya genelinde kahve kültürü yayıldıkça, ristretto da popüler hale gelmiştir. Bununla beraber tüm dünyada kahve severler tarafından “mükemmel bir espresso” olarak tanımlanır. Dolayısıyla kendine has yoğun ve ağır denebilecek bir lezzete sahip olmasına karşın daha az telve kullanılması sebebiyle kafein oranı düşüktür. Baristaların yapmakta en çok zorlandıkları kahve türü olarak ün kazanmıştır. 

Ristretto Nasıl Yapılır?

1. Kahve Öğütme: Ristretto için kahve çekirdekleri, espressoya kıyasla daha ince öğütülmelidir. Böylece bu, suyun kahveden daha yavaş geçmesini sağlayarak yoğun bir aroma elde edilmesine olanak tanır.

2. Kahve Miktarı: Espresso makinenizde standart bir espresso için kullanılan miktarda kahve (genellikle 8-9 gram) kullanın. Ancak, ristretto için su miktarını azaltarak daha konsantre bir kahve elde edeceksiniz.

3. Sıcak Su: Ristretto’nun hazırlanmasında, 15-20 ml su kullanılır. Bu, espresso için kullanılan su miktarının yaklaşık yarısıdır. Sıcak su, kısa sürede kahveyle buluşarak kahvenin daha az acı ve daha tatlı aromalarını ortaya çıkarır.

4. Çekim Süresi: Standart espresso çekimi yaklaşık 25-30 saniye sürerken, ristretto’nun çekimi 10-15 saniye arasında tamamlanır. Kısa süreli ekstraksiyon, kahvenin en yoğun ve tatlı notalarını ön plana çıkarır.

5. Sunum: Ristretto, küçük bir fincanda servis edilir ve espressoya kıyasla daha az hacme sahip olmasına rağmen çok daha yoğun bir tat sunar. Genellikle sade içilir, ancak istenirse süt bazlı kahve içeceklerinde de kullanılabilir.

Püf Noktaları

• Kahve çekirdekleri: Taze çekilmiş kahve, ristretto için en iyi sonucu verir.

• Su: Kullanılan suyun kalitesi, kahvenin lezzetini doğrudan etkiler. Filtrelenmiş su tercih edilmelidir.

Ristretto, yoğun kahve deneyimini sevenler için mükemmel bir tercihtir. Ayrıca daha kısa sürede elde edilen bu kahve, tatlı ve zengin aromasıyla keyifli bir içim sunar.

Lungo Nedir?

Lungo, espresso üzerinden tanımlanan ve ristretto’nun tam tersi diyebileceğimiz bir kahve türüdür. İtalyancada “uzun” veya “genişletilmiş” anlamına gelen bu terim, normal espresso’ya kıyasla daha fazla su kullanılarak yapılır. Ortalama 50 – 60 ml su hacmine sahip olan lungo kahve, daha uzun demleme süresiyle karakterizedir. Bu nedenle daha az yoğun ve dolayısıyla hafif sayılabilecek bir içecektir. Buna bağlı olarak içinde bulunan kafein oranı da oldukça düşüktür. 

Kahve makinelerinde genellikle lungo diye bir seçenek bulunur. Böylece makinede lungoya basıldığında su, ağır ağır ve uzun bir sürede kahve çekirdeklerinin içinden geçer. Dolayısıyla suyun çekirdeklerle teması uzun bir süreci kapsar. Ayrıca bu da lungonun daha hafif, kolay tüketilebilir ve daha az yoğun olmasını sağlar. Sonuç olarak bu özelliği ile espresso gibi yoğun ve sert kahve tüketmek istemeyenlerin öncelikli tercihlerinden biridir. 

Lungo Nasıl Yapılır?

1. Kahve Öğütme: Lungo için kahve çekirdekleri, espressoya benzer bir şekilde ince öğütülmelidir. Kahve makineleri bu öğütme derecesine uygun çalışır, bu da suyun daha fazla kahveden geçmesini sağlar.

2. Kahve Miktarı: Espresso için kullanılan kahve miktarı (yaklaşık 8-9 gram) lungo için de kullanılır. Ancak, lungo hazırlanırken espressoya göre daha fazla su kullanılacağı için daha uzun bir çekim süresi gerektirir.

3. Sıcak Su Miktarı: Lungo’da, espressoya göre iki kat daha fazla su kullanılır. Ortalama 60 ml arasında suyla yapılır. Bu, espressonun iki katı su kullanarak daha hafif, ancak daha acı bir kahve elde edilmesini sağlar.

4. Çekim Süresi: Lungo’nun çekim süresi, espressoya kıyasla daha uzundur. Standart bir espresso yaklaşık 25-30 saniyede çekilirken, lungo’nun çekimi 45-60 saniye sürebilir. Bu süre, kahveden daha fazla bileşen çözülmesine yol açar, bu da tat profilini etkiler.

5. Sunum: Lungo, daha büyük bir fincanda servis edilir ve genellikle sade içilir. Yoğun tadı ve uzun içim süresi ile kahve keyfini uzatmak isteyenler için idealdir.

Püf Noktaları:

• Kahve Çekirdeği Kalitesi: Taze çekilmiş kahve çekirdekleri her zaman en iyi sonuçları verir. Kaliteli kahve çekirdekleri lungo’nun tadını belirgin şekilde iyileştirir.

• Su Kalitesi: Su kalitesi kahve tadını doğrudan etkiler. Bu yüzden, lungo yaparken mümkünse filtrelenmiş su kullanmanız önerilir.

Lungo, kahvenin daha acı ve yoğun aromalarını sevenler için idealdir. Espressoya kıyasla daha hafif ancak daha uzun süre içim sunar.

İlginizi Çekebilir: Kafein Oranı En Yüksek Kahve Hangisi?

Ristretto – Espresso – Lungo Farkı

Dünyanın her yerinde popüler içecekler olan ristretto, espresso ve lungo’yu yukarıda detaylı şekilde inceledik. Şimdi de bunlar arasındaki farkları aşağıda maddeler halinde karşılaştıralım:

• Üçü arasındaki en önemli fark su kullanımıdır. 1 shot için ristretto yaparken 15 – 20 ml, espressoda ortalama 30 ml, lungoda ise 50 – 60 ml su kullanılır. 
• Üçü arasında sertlik ve yumuşaklık farkı vardır. Farklı miktarlarda su kullanılmasının sebebi olarak her biri farklı yoğunluklara sahiptir. Bu lezzetleri en yoğun ve sert tattan başlayarak hafife doğru şu şekilde sıralayabiliriz: ristretto, espresso ve lungo. 
• Ristretto ve lungo, birer espresso türüdür. Ayrıca espresso’dan bağımsız olarak tanımlanmazlar. Bununla beraber demleme süreleri değişse de kullanılan demleme ekipmanı ortaktır.
• Espresso ve ristretto diğer sütlü kahve çeşitlerinin ham maddelerinden birini oluştururken lungo hafif tadı sebebiyle genellikle tek başına tüketilir. 

Bu farkları göz önüne alarak bu üçü arasından sizin için en uygun kahve çeşidini keşfedebilir, kahve deneyiminizi daha özel kılabilirsiniz.